Panorama คือการตรวจคัดกรองเพื่อหาความผิดปกติทางโครโมโซมของทารกในครรภ์จากเลือดแม่ ไม่มีความเสี่ยงและมีความแม่นยำสูง โดยทำการวิเคราะห์ดีเอ็นเอซึ่งเป็นส่วนประกอบของโครโมโซมของทารกที่อยู่ในกะแสเลือดแม่ โดยดีเอ็นเอของทารกมาจากเซลย์จากรกที่เรียกว่า Trophoblast ซึ่งจะเริ่มเข้ามาปะปนในเลือดแม่ตั้งแต่อายุครรภืที่ 5 สัปดาห์เป็นต้นไป แต่มีในปริมาณที่น้อยมาก การตรวจแบบนี้เรียกว่า Non-Invasive Prenatal Testing หรือ NIPT นั่นเอง โดย Panorama ใช้เทคโนโลยีที่ใหม่ล่าสุดที่เรียกว่า Targeted SNP Sequencing โดยจะทำการวิเคราะห์ดีเอ็นเอจากโครโมโซมคู่ที่สนใจคือ โครโมโซมคู่ที่ 21, 18, 13, X และ Y และทำการแยกดีเอ็นเอของทารกออกจากดีเอ็นเอของแม่ได้ด้วยหลักการ SNP (Single Nucleotide Polymorphism) หรือเรียกว่า “สนิ๊บ” ทำให้มีความแม่นยำในการตรวจคัดกรองดาวน์ได้สูงกว่า 99% โดยมีผลบวกลวงที่ต่ำกว่า 0.1% และสามารถตรวจหาความผิดปกติชนิดต่างๆได้มากถึง 10 กลุ่มอาการ โดยตรวจได้ตั้งแต่อายุครรภ์ที่ 9 สัปดาห์เป็นต้นไป
ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนต (Sodium hyaluronate) เป็นสารประเภทโพลีเมอร์ (Polymer, สารโมเลกุลใหญ่ที่นำมาใช้ประโยชน์ได้หลายอย่างทั้งทางอุตสาหกรรมและทางการแพทย์เช่น พลาสติก และไนลอนต่างๆ) ของน้ำตาลโมเลกุลคู่ที่มาเชื่อมต่อกันเป็นโครงสร้างที่ยาวและซ้ำๆ ทางคลินิกนำมาใช้บำบัดอาการข้อเข่าเสื่อมและใช้กับการผ่าตัดตา โดยเป็นสารช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นให้กับตานั่นเอง นอกจากนี้ยังใช้ในการทำศัลยกรรมพลาสติก (Plastic surgery) ในสหรัฐอเมริกายาชื่อการค้าของยานี้คือ Euflexxa
ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตมีกลไกการออกฤทธิ์โดยช่วยเพิ่มความหล่อลื่นบริเวณเนื่อเยื่อที่มีการสัมผัสกับยานี้
ก่อนการใช้ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนต แพทย์จะต้องตรวจสอบร่างกายของผู้ป่วยอย่างละเอียด โดยใช้ข้อมูลสำคัญบางประการมาประกอบในการสั่งจ่ายยานี้เช่น
ทั้งนี้ปกติเราจะพบเห็นการใช้ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตแต่ในสถานพยาบาล โดยมีระยะเวลาและความถี่ของการใช้ยาที่ต้องสัมพันธ์กับอาการของผู้ป่วย และห้ามใช้ยานี้ฉีดร่วมกับยากลุ่มที่มีโครงสร้างเคมีของเกลือแอมโมเนียม (Ammonium) อยู่ด้วยเพราะจะทำให้เกิดอาการข้างเคียง(ผลข้างเคียง) ของยากลุ่มที่มีโครงสร้างฯดังกล่าวเพิ่มขึ้นเช่น ยา Benzalkonium chloride และ Cetylpyridinium
ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตในรูปแบบของยาฉีด สามารถก่อให้เกิดอาการข้างเคียงในบริเวณที่มีการฉีดยาเช่น เกิดอาการบวมแดงและรู้สึกปวดในบริเวณที่ได้รับยา การใช้ยานี้ต่อเนื่องอย่างเหมาะสม จะทำให้อาการป่วยเช่นข้อเสื่อมมีอาการดีขึ้น ญาติของผู้ป่วยก็มีส่วนช่วยในการฟื้นฟูสภาพร่างกายของผู้ป่วยโดยคอยให้กำลังใจ พาผู้ป่วยมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลรับยา และมาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลตามนัดหมายทุกครั้ง
ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้เช่น
กลไกการออกฤทธิ์ของยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตคือ ตัวยาจะช่วยหล่อลื่นจุดเชื่อมต่อของข้อต่อหรือเนื้อเยื่อในบริเวณที่ได้รับยานี้ ทำให้ลดการเสียดสีและช่วยบรรเทาอาการเจ็บ/ปวดได้ในระดับหนึ่ง จากกลไกดังกล่าวส่งผลให้เกิดฤทธิ์ของการรักษาตามสรรพคุณ
ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตมีรูปแบบการจัดจำหน่ายเช่น
ในบทความนี้ขอยกตัวอย่างขนาดการบริหารยา/ใช้ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตเฉพาะกรณีสำหรับรักษาอาการข้อเสื่อม (Osteoarthritis) เช่น
*****หมายเหตุ:
เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาโซเดียมไฮยาลูโรเนต ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรดังนี้
หากพลาดการฉีดยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตควรรีบติดต่อนัดหมายกับแพทย์ผู้รักษา/โรงพยาบาลเพื่อจัดเวลาการฉีดยาให้กับผู้ป่วยกันใหม่
ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตสามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์ (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง) ดังนี้เช่น มีไข้ ไอ กลืนลำบาก วิงเวียน ขอบตา-ใบหน้า-ริมฝีปากอาจมีอาการบวม บวมแดงในบริเวณที่ฉีดยา นอกจากนี้ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการท้องเสีย ปวดศีรษะ ผื่นคัน เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน และปวดท้อง และอาจมีอาการอึดอัด/แน่นหน้าอกเกิดขึ้นได้ (ซึ่งถ้าเกิดอาการนี้ต้องรีบพบแพทย์/มาโรงพยาบาลทันที/ฉุกเฉิน)
มีข้อควรระวังการใช้ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตเช่น
***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตด้วย) ยาแผนโบราณทุกชนิดและสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้งควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน
ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นเช่น หลีกเลี่ยงการใช้ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตร่วมกับยาที่มีโครงสร้างของเกลือแอมโมเนียมเป็นส่วนประกอบ เพราะสามารถทำให้ผู้ป่วยได้รับผลข้างเคียงจากยากลุ่มดังกล่าวเช่น Benzalkonium chloride และ Cetylpyridinium เพิ่มมากขึ้น
ควรเก็บยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตในช่วงอุณหภูมิ 2 - 8 องศาเซลเซียส (Celsius) เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสงแดด ความร้อนและความชื้น และเก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
ยาโซเดียมไฮยาลูโรเนตที่จำหน่ายในประเทศไทย มียาชื่อการค้าอื่นและบริษัทผู้ผลิตเช่น
ชื่อการค้า | บริษัทผู้ผลิต |
---|---|
Adant Dispo (อะแดนท์ ดิสโพ) | Meiji |
Atri (อาทรี) | Yoo Young Pharm |
Go-On (โก-ออน) | Rottapharm |
Hialid (ไฮอาลิด) | Santen |
Hyalgan (ไฮยาลแกน) | Fidia |
Hyruan III (ไฮรูแอน ทรี) | LG Life Sciences |
Provisc (โพรวิส) | Alcon |
Vislube (วิสลูบ) | Holopack |